تو اگر ساخت و ساز یک بنا رو دیده باشی میدونی که یکی از مهم ترین قسمت های اجرایی ساختمان بتنی، آرماتوربندی فونداسیون هست. بتن شکننده هست و در مقابل نیروهای کششی مقاومت کمی داره، برای همین همه نیروهای کششی در ساختمان به وسیله آرماتور تحمل میشه. اگر چیزی از آرماتوربندی فونداسیون نمیدونی پیشنهاد میکنم تا پایان این مطلب با من باشی.
در این مطلب اول از خود آرماتوربندی می خوام بگم و ببینم چی هست، بعد برم سراغ مزایای اون.
همانطور که در اول مقاله هم گفتم بتن در برابر نیروهای کششی مقاومت کمی داره و همه این نیروهای کششی در ساختمان به وسیله آرماتور داره تحمل میشه. برای همین هست که پیش از اینکه بتن ریزی کف ماله پروانه ای انجام بدن بایستی آرماتوربندی انجام بشه.
بتن خالی، خب استحکام و مقاومت فشاری بالایی داره و در برابر تنش های مختلف مقاوم هست ولی بتن مقاومت کششی بالایی نداره و در مقابل تنش های کششی کوچک دچار مشکل میشه.
اینجاست که آرماتوربندی به کمک میاد و باعث استحکام بالاتر بتن میشه و در نتیجه مقاومت اون رو در برابر تنش های محیطی بالا می بره.
خب تا اینجا متوجه شدیم که آرماتوربندی فونداسیون که روشی برای نگه داشتن سازه ها هست، یکی از حساس ترین و با دقت ترین قسمت های ساختمان بتنی است. برای همین، یک آرماتوربند باید در اجرای آرماتوربندی ساختمان های بتنی، نهایت دقت رو داشته باشه. چون هم کاری تخصصی هست و هم دقت و نظارت جدی براش الزامیه. چرا که در بعضی مواقع همه مقاومت فونداسیون رو آرماتورها دارن تحمل میکنن.
اول بگم که پی یا فونداسیون (به انگلیسی Foundation) به مجموعه بخش هایی از سازه گفته میشه که در ارتباط با خاک، وظیفه داره سنگینی و بار ناشی از ساختمان رو که روی خودش هست به زمین انتقال بده. می بینی که در حقیقت همه نیروی ساختمون مخصوصا ستون ها به وسیله فونداسیون کنترل شده و اگر نشست نسبی ای هم اتفاق بیفته بایستی به طور کلی در تمام ابعاد پی اتفاق بیفته. بنابراین فونداسیون یک بخش به هم پیوسته هست که کار تحمل وزن ساختمان رو داره.
اجاری سازه های بتنی به صورت آرماتور باری قسمت های مختلف ساختمان انجام میشه. در واقع هر جایی که به استحکام و دوام بتن و سازه نیاز داشته باشه میشه از این روش اتصال میلگردها استفاده کرد.
با توجه به نوع سازه ما و اهمیت آن، آرماتوربندی میتوه روشی مناسب باشه، مثلا در بخش های زیر:
می دونیم که فونداسیون همون شالوده یا پی ساختمان هست. در تعریف ساده ای از پی میشه گفت قسمتی از سازه هست که در تماس با خاک قرار داره و بارهای مرده و زنده آن سازه رو به زمین انتقال میده.
پیش از اینکه عملیات آرماتوربندی فونداسیون ساختمان شروع بشه بایستی بعد از آماده کردن درون پی که ممکن هست با بلوک های سیماین یا با نایلون هایی که روی دو طرف پی بعد از خاک برداری قرار میگیره، برشکاری و خم کاری روی خاموت، سنجاقک، خرک و میلگرد راستا شروع بشه. البته این رو هم باید در نظر داشت که همه اینها باید طبق نقشه فونداسیون که در مجموعه نقشه سازه ای ساختمان قرار داره انجام بشه.
نکته ای که در مورد آرماتوربندی وجود داره و باید مورد توجه قرار بگیره استفاده کردن از اندازه های مناسب اون هست. مثلا در آرماتوربندی فونداسیون گسترده یعنی در ساختمان هایی که چندین طبقه دارن، باید از میلگردهای بزرگ با اندازه 13، 16 و 20 استفاده کرد و برای ساختمان های کوچک از میلگردهای کوچک که قطر کمی هم دارن استفاده بشه.
به فونداسیون هایی، گسترده میگن که بار چند تا ستون یا دیوار رو که در ردیف ها و یا امتداد های مختلف قرار داره به زمین انتقال میدن. پی یا فونداسیون گسترده ممکن هست به شکل دال مجموعه تیر – دال و غیره ساخته بشه.
فونداسیون بسته به نوع مصالح و سیستم ساخت اون میتونه به دو گروه و دسته تقسیم بشه. دسته اول شامل گروه های زیر می شود:
دسته دوم شامل انواع فونداسیون از جهت ساخت هست.
فونداسیون نواری چیست؟ یا پی نواری چیست؟ ممکنه این ها اول سوال ما باشه. فونداسیون نواری برای این هست که بار یک دیوار باربر و همین طور بار یک ردیف ستنون رو که با فاصله ای خیلی کم در یک امتداد هستند تحمل کنه. نسبت طول به عرض در فونداسیون نواری معمولا بزرگتر از 10 هست که البته در بعضی مراجع ای نسبت را بزرگتر یا مساوی 5 هم میدونن.
نمیدونم تا حالا توی خیابون به این مورد دقت کردید یا نه. فونداسیون نواری معمولا در ساختمان های آجری مورد استفاده قرار میگیره. حداکثر عمق فونداسیون یا پی نواری تقریبا 50 و عرض پی کمی بزرگتر از عرض دیوار روی آن هست.
لایه های فونداسیون نواری به ترتیب از پایین به بالا به شرح زیر هست:
در مجموع این رو بگم که آرماتوربندی فونداسیون، توی ساخت بسیاری از ساختمان و بنایی به کار میره. به کمک آرماتوربندی فونداسیون، مقاومت ساختمان در مقابل آب و آتش افزایش پیدا میکنه و سازه ای که آرماتوربندی شده نسبت به سازه های دیگر پایداری بیشتری داره.